ترمووود :

ترمووود چیست ؟ مخفف چوب اصلاح شده حرارتی است و نوع خاصی از چوب است که به خاطر فرآوری با مکانیزم پیشرفته حرارت، نسبت به چوب‌های دیگر استحکام و ماندگاری بیشتری دارد. برای تولید این نوع چوب، از مواد شیمیایی استفاده نمی‌شود. ترمووود از جنس چوب زبان گنجشک (ASH) و چوب گونه کاج(PINE) ساخته می‌شود و از نظر شکل و رنگ ثبات دارد و دوام و ماندگاری بالایی دارد. همچنین این نوع چوب، در برابر کپک، حشرات موذی، موریانه، ساس و قارچ هم مقاوم است. ترمووود محصولی از کشور فنلاند است، اگرچه این محصول در کانادا و آلمان نیز به طور گسترده تولید می‌گردد و معمولا در ایران به صورت چوب ترمو شناخته شده است. در این مقاله کلیاتی در مورد ترمووود چیست؟ و هر آنچه درمورد ترمووود باید بدانید، می‌پردازیم.

تعریف ترمووود

بنابر تعریف سایت راهنمای بین المللی چوب ترمو یا چوب گرم، ماده ای زیبا و پایدار از الوار است که با استفاده از عملیات حرارتی بدون مواد شیمیایی تولید می گردد.

تاریخچه ظهور ترمووود در صنعت چوب

تاریخچه استفاده از چوب به عنوان مصالح ساختمانی از خیلی وقت پیش بوده است. جال این سوال پیش می آید برایمان ترمووود چیست  ؟ اگرچه انسان اولیه، از غارها به عنوان پناهگاه اولیه استفاده می‌کردند، اما چوب اولین مصالح ساختمانی بوده که انسان از آن برای ساخت سرپناه استفاده می‌کرد. تیمار حرارتی چوب در دهه ۱۹۳۰ به صورت کاملا علمی بررسی شد و سوزاندن سطح چوب در آتش، آن را برای استفاده در فضاهای بیرونی مقاوم‌تر می‌کرد.

برای اولین بار در دنیا، کشور فنلاند، پیشتاز صنعت ترمووود (THERMO WOOD) هستند و در واقع اولین کشوری بوده که  تکنولوژی ساخت این نوع چوب را داشت و اولین خط تولید را به وجود آورد.

چگونگی تولید ترمووود

ترمووود با عملیات حرارتی چوب نرم اسکاندیناوی تا دمای 180 تا 230 درجه در کوره های مخصوص محفظه بین 24 تا 96 ساعت و بدون اکسیژن تولید می‌شود. در این فرآیند چوب با تغییر در ساختارهای شیمیایی اجزای دیواره سلولی یعنی لیگنین، سلولز و همی سلولزها اصلاح می‌گردد. بخار به عنوان گاز محافظ مانع شکافتن چوب و آسیب رسیدن آن می‌شود.

وقتی چوب با حرارت ایجاد می ‌شود، طول عمر بیشتری خواهد داشت. در واقع هرچه درجه حرارت بالاتر باشد، طول عمر چوب بیشتر خواهد شد. این گرمای بالا، باعث می شود تمام رطوبت و رزین از الوار از بین برود. بنابراین ترمووود به اندازه چوب های تصفیه نشده به شدت در برابر تغییرات رطوبت واکنش نشان نخواهد داد. همچنین خطر تورم، ترک خوردگی و جمع شدگی این چوب ها کم خواهد شد. این فرآیند خاص، تیمار حرارتی گفته می‌شود و  از دمای بالا و بخار آب برای اصلاح ساختار مولکولی چوب استفاده می کنند.

به طور کلی فرآیند تولید ترمووود در سه مرحله انجام می‌شود:

مرحله اول: چوب به سرعت تا دمای 100 درجه سانتیگراد گرم می شود و سپس دما در فرآیندی آهسته تر تا 130 درجه سانتیگراد بیشتر می شود. میزان رطوبت چوب حدودا صفر می‌شود و وجود بخار آب از شکافته شدن چوب جلوگیری خواهد کرد.

مرحله دوم: تیمار حرارتی واقعی در مرحله دوم می باشد و  با توجه به شدت تیمار، دما به بیش از 185 درجه سانتیگراد به مدت 4-2 ساعت می‌باشد. بخار آب مانع احتراق چوب شده و بر تغییرات شیمیایی اثر خواهد گذاشت.

مرحله سوم:  دما را با اسپری کردن آب کم می‌کنند و  رطوبت چوب در حدود بیش از 4 درصد تثبیت می‌گردد.

انواع ترمووود(thermowood )

الف) انواع ترمووود از لحاظ روش تولید

اولین و متداول‌ترین تقسیم بندی برای ترمووود، روش تولید آن است. در این روش ترمووود را به دو رده طبقه بندی می‌کنند:

1.       ترمو-اس (Thermo-S)

در این رده‌بندی، S مخفف کلمه Stability به معنای ثبات و یا پایداری است. یعنی اینکه در فرآیند ترمووود، ثبات ابعاد به عنوان مهم‌ترین خاصیت این محصول در نظر گرفته می‌شود. در این روش، چوب تا رسیدن به دمای ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد گرما می‌بیند و مقاومت آن بالا می‌رود. ترمووود حاصله از این روش با توجه به ثبات ابعادش معمولا برای محیط‌های داخلی استفاده می‌شود.

2.       ترمو-دی (Thermo-D)

در این نوع D در حقیقت مخفف کلمه Durability به معنای دوام است. در این روش نیز چوب تا دمای ۲۲۰ درجه سانتی‌گراد گرما می‌بیند و استحکام آن در مقابل کلیه عوامل جوی افزایش می‌یابد. در نتیجه این محصول برای استفاده در محیط‌های خارجی و محوطه‌های باز بسیار مناسب می‌باشد.

ب) انواع ترمووود از لحاظ گونه چوب

ترمووود از لحاظ نوع و گونه چوب به دو دسته تقسیم بندی می‌شود:

1.       ترمووود با چوب نرم (Soft Wood)

چوب نرم عمدتا مربوط به درختان سوزنی برگ مانند درخت کاج می‌باشد. در کشور ما، گونه چوب نرم عمدتا کاج (Pine) است که عمدتا در نماهای ساختمان و دیوارهای عمودی کاربرد دارد.

2.       ترمووود با چوب سخت (Hard Wood)

چوب سخت نیز عمدتا مربوط به درختان پهن برگ نظیر زبان گنجشک است و در کف و مناطقی که به مقاومت نسبتا بیشتری نیاز دارند، استفاده می‌شود.

مزایای ترمووود(thermowood )در نما

حال که به پاسخ سوالترمووود چیست  ؟ رسیدیم ترمووود یکی از پرکاربردترین عناصر در صنعت ساختمان است که فضایی آرام و دلپذیر را ایجاد می‌کنند. در واقع ترمووود قابل مقایسه با مصالح دیگر نیست و حس زیبایی، آرامش و طبیعی بودن را به انسان منتقل می‌کند. یکی از مهمترین مزایای ترمووود، ایمنی آن است، به این صورت که هیچ صدمه ای به محیط زیست وارد نمی‌کند و عاری از مواد شیمیایی است. بنابراین این محصول 100% طبیعی است و برای افراد آلرژیک مهم است. در حالت کلی مزایای ترمووود عبارتند از:

• این محصول وزن کم نسبت به محصولات مشابه دارد.
• نصب سریع دارد.
• در مقابل آتش، آب، طوفان و سرما نسبت به چوب های دیگر مقاومت بالایی دارد.
• این محصول دارای طراحی اکولوژیکی است یعنی این‌که تجزیه پذیر است و در زمان تخریب به محیط زیست آسیب وارد نمی‌کند و قابل بازیافت است.
• در برابر حمله حشرات، ریز ارگانیسم‌ها و انواع قارچ و کپک‌ها مقاوم هستند.
• در برابر تاب برداشتن و تغییر ابعاد مقاوم هستند.
• نسبت به فشارهای بیرونی مقاوم بوده و انعطاف پذیر می باشد.
• به دلیل نگهداری هوا در منافذ خود، به عنوان عایق خوب صدا هستند.
• دارای دوام بالا در برابر پوسیدگی در انواع شرایط آب و هوایی هستند.
• دارای است و به راحتی قابل رنگ آمیزی است.

معایب ترمووود

هیچ محصول بدون عیب و ایراد نیست. در ادامه برخی از ایرادها و معایب ترمووود را ذکر می کنیم:

• قیمت نسبتا زیاد: بزرگترین ایرادی این محصول، گران بودن آن است.
• نابودی جنگل ها: قاعدتا چوب ترمو از درختان جنگل ها ایجاد می‌شود که باعث آسیب های جبران ناپذیری به جنگل‌ها خواهد شد.
• عدم امکان ساخت منحنی: با چوب ترمو نمی توان اجسام منحنی شکل مانند ساختمان های گرد، استادیوم ها و سازه‌های دوار ایجاد کرد.

کاربردهای ترمووود

اصلاح حرارتی چوب، خصوصیات چوب را بهتر می‌کند و دامنه کاربردهای استفاده از چوب را افزایش می دهد. این کاربردها برای اهداف بیرونی و داخلی ساختمان هستند.

کاربرد استفاده از ترمووود در فضای داخلی

چوب ترمووود کاربردهای داخلی زیادی دارد. این ماده ساختمانی پایدار بوده و دارای عایق حرارتی است. این چوب مانند چوب‌های دیگر حس طبیعی را به محیط داخلی می دهد. در ادامه، به بخشی از کاربردهای ترمووود در فضای داخلی اشاره می‌کنیم.

1.       مواد روکش روی دیوارها

در حالت کلی، سطوح چوبی باعث افزایش طنین در فضاها می‌شوند و به خاطر خاصیت متخلخل بودن می توان از چوب ترمووود به عنوان ماده ای روی دیوارهای داخلی به کار برد. همچنین به طور طبیعی ای نوع چوب نویز را با مکانیزم نرم صدا شکن نرم می‌کند.

2.       استفاده در سونا و آبگرم

ترمووود دارای رسانایی کم و پایداری بالایی است، بنابراین در مکان های با فشار بخار بالا و مرطوب مانند آبگرم و سونا می‌تواند کاربردی باشد. همچنین به راحتی تمیز می‌شود.

3.       استفاده در مبلمان

در واقع استفاده از ترمووود روی مبلمان ها،  باعث حفظ خصوصیات و شکل ظاهری می‌شود و مبلمان محکم با جلوه‌ای زیبا و رنگ‌های طبیعی گرم ایجاد خواهد کرد.

4.       استفاده در مبلمان داخلی

به عنوان مثال تخته های چوب ترمووود بر روی دیوارها و سقف نصب می‌شوند، یا وسایل سبک وزن مانند لامپ های کوچک را می‌توان روی ترمووود نصب کرد.

5.       استفاده در روف گاردن در پشت بام  و ساخت آلاچیق در حیاط و بام

از ترمووود می توان برای ساخت باغ های کوچک در فضاهای داخلی و ساخت آلاچیق در حیاط استفاده کرد.

6.       استفاده در کفپوش ها

7.       دیوارهای پارتیشن نازک

کاربرد استفاده از ترمووود در فضای خارجی

مقاومت بالای این نوع چوب ها در برابر رطوبت و پوسیدگی، باعث شده است که به عنوان ماده ای کارآمد برای پروژه های بیرون ساختمان استفاده شود. برخی از مهمترین کاربردهای خارجی آن عبارتند از:

1. برای استفاده در روکش های خارجی
2. استفاده در تیغه های روشنایی یا دودکش
3. استفاده در نمای ساختمان
4. استفاده در پشت بام سبز و روف گاردن
5. پله و نرده‌های ساختمان

رنگ آمیزی چوب تر‌موود

در حقیقت به دو دلیل بهتر است ترمووود رنگ شود. اولین و مهمترین  دلیل این است که رنگ آمیزی آن باعث محافظت در مقابل شرایط محیطی می‌شود. و دلیل دوم باعث زیبایی ظاهری ترمووود می‌شود. البته رنگ‌های مختلف با  قیمت‌های متفاوتی برای رنگ کردن چوب ترمو است. اما اگر این چوب بدون رنگ باشد، چوب به طور طبیعی به رنگ خاکستری نقره‌ای، مانند چوب درخت سرو یا کاج تبدیل می‌شود. این رنگ‌ها اغلب برپایه آب هستند. رنگ‌آمیزی شامل مراحل زیر است:

• قبل از رنگ‌آمیزی باید سطح چوب ترمو را با کمی سمباده در راه چوب، کاملا صاف و صیقلی کنید. (البته چون چوب ترمو سطح خوبی دارد نیاز به سمباده زیاد نیست.)
• سپس باید سطح ترمو را کاملا با پارچه پاک کنید.
• بعد باید سطح چوب خشک شود.
• سپس رنگ‌آمیزی شود.

نحوه نگهداری از چوب ترمووود

 

·         محافظت از ترمووود در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشید

ترمووود بدون رنگ، باعث می‌شود رنگدانه‌های موجود در چوب در اثر قرارگیری در مقابل اشعه خورشید به مرور از بین بروند و به رنگ خاکستری یا نقره ای تغییر رنگ پیدا کنند و به صورت کهنه و کم رنگ دیده شوند. البته اگر از ترمووود اصلی فنلاند در داخل دکوراسیون داخلی استفاده می‌کنید، نیازی به رنگ‌آمیزی نمی‌باشد.

·         محافظت از ترمووود در برابر رطوبت

·         مراقبت از چوب ترمووود در محیط داخلی

برای مراقبت از چوب ترمووود در محیط داخلی، از رنگ های معمولی، روغن های چوب، واکس و لاک استفاده می‌کنند. برای سونا در ترکیب با رنگدانه های سطحی می توان از روغن پارافین استفاده کرد تا رنگ چوب های حرارتی را افزایش داده و چوب ترمو را از آلودگی محافظت کند.

·         مراقبت های دوره ای

قیمت ترموود

ترموود موادی گران قیمت نسبت به سایر موادها می باشد. اما معمولا ترموود ارزان قیمت‌تر از بیشتر گونه‌های سخت چوب است. در فرآیند تولید آن، هیچ نوع ماده شیمیایی دخیل نیست. یعنی تولید آن کم هزینه‌تر است. فاکتورهای مختلفی بر قیمت چوب ترمووود تاثیرگذار است. قیمت چوب ترمو یکسان نبوده و بستگی به کیفیت نوع درختان و مواد خام، میزان ضخامت چوب ها، نوع تکنولوژی و ماشین آلات استفاده شده و میزان گرمایی که به چوب داده می شود، متفاوت است.

نتیجه گیری

در این مطلب سعی کردیم ترمووود چیست و هرآنچه درمورد ترمووود باید بدانید در اختیارتان گذاشتیم. در حقیقت، ترموود همان چوب خامی است که در پروسه تولید با گرما فرآوری می‌شود و بسیاری از معایب چوب طبیعی مانند پوسیدگی، تغییر رنگ و تورم را ندارد. بهترین ترموود، چوب ترمو فنلاندی است. از این چوب هم  برای نمای ساختمان و هم برای فضای داخلی ساختمان استفاده می‌شود. اما اگر به دنبال این هستید که ترمو را در نمای ساخنمان استفاده کنید برای اطمینان بیشتر بهتر است آن را رنگ کنید.