انواع پیچ ها و مصارف آنها
انواع پیچ ها و مصارف آنها واقع پیچ وسیله ای است که همه ما در بسیاری از وسایل چوبی و فلزی دیده ایم. در حقیقت پیچ به شکل استوانه است که رزوه های مارپیچی به دور آن به طور کامل و یا نیمه قرار دارد. از این وسیله به ظاهر کوچک برای اتصال و محکم کردن دو قطعه با جنس یکسان یا جنس متفاوت استفاده می شود. در این مقاله قصد داریم به معرفی انواع پیچ ها و مصارف آنها بپردازیم، امیدوارم مفید فایده باشد.
شکل ظاهری پیچ ها
از لحاظ شکل و ساختمان ظاهری پیچ ها دارای یک سر و بدنه هستند.
سر پیچ ها
در واقع این قسمت از پیچ ها از بدنه بزرگتر بوده و به شکل های مختلف ساخته می شود و برای پیچاندن پیچ از این قسمت استفاده می کنند. البته برای پیچاندن آن از ابزارهای مختلفی مانند انواع پیچ گوشتی و آچار استفاده می کنند. اکثر پیچ ها در جهت عقربه های ساعت بسته می شوند و در موارد بسیار نادر در خلاف جهت عقربه های ساعت سفت می شوند.
سر پیچ بر اساس موارد کاربرد به چند دسته تقسیم می شود که در ادامه به توضیح مختصری ازاین موارد می پردازیم.
انواع سر پیچ
سر مخفی
برخی پیچ ها به صورت سر مخفی هستند یعنی به این صورت که به طور کامل در داخل قطعه قرا می گیرند و در روی قطعه به صورت صاف و به شکل تخت دیده می شوند.
سر نیمه گرد
این نوع پیچ نوعی سر گرد است که واشردار است و برای اتصال ورق های فلزی مورد استفاده قرار می گیرد.
سر ذوزنقه ای
این نوع سر پیچ باعث افزایش سطح حامل آن می شود.
سرهای شش گوش
این نوع سری هم از سری های پرکاربرد است.
بدنه پیچ
بدنه پیچ که در زیر سر پیچ قرار دارد و به دو صورت رزوه دار و نیمه رزوه است. در واقع رزوه به شیار های بین سر تا انتهای نوک پیچ گفته می شود.
نکات مهم در انتخاب و تهیه انواع پیچ
در هنگام تهیه و خرید انواع پیچ ها باید به چند نکته اساسی دقت شود. این نکات مهم شامل:
- پیچ ها برای چه هدف و کاربردی تهیه می شوند و در واقع هدف شما از خرید پیچ ها برای چه کاربردی است. مثلا برای مصارف صنعتی است یا ساختمانی.
- نکته مهم بعدی که باید مورد توجه قرار گیرد میزان مقاومت آن یا درجه یا کلاس پیچ است که باید با واشر مربوطه همخوانی داشته باشد.
- هنگام خرید و تهیه پیچ و مهره باید به استاندارد های مختص آنها مانند (DIN ,ISO ,ANSI ,ASME ,EN ,ASTM) توجه کرد.
- اگر هدف از خرید پیچ برای استفاده در صنایع و پروژه ها باشد آبکاری بودن و گالوانیزه بودن پیچ و مهره ها اهمیت خاصی دارد.
انواع پیچ ها و کاربرد آن ها
پيچ ها يكى از بهترين و قدیمی ترین شیوه اتصال قطعات مكانيكى به هم هستند. در ادامه سعی خواهیم کرد که به معرفی انواع پیچ ها و مصارف آنها بپردازیم.
پيچ آلن يا پيچ سوكتى (Socket Screw)
پيچ آلن يا پيچ سوكتى (Socket Screw)، يكى از پركاربردترين پيچ هایى است که در بازار وجود دارد. این پيچ در قسمت سر خود يك فرو رفتگى دارد که به همین خاطر برای باز و بستن آن از آچار مخصوص که به شکل آچار آلن است نیاز است به همین خاطر به این پیچ، پیچ آلن می گویند.
پيچ چوب( Wood Screw )یا پیچ خودکار
این پيچ داراى رزوه هاى بزرگ است و نوك اين پيچ به صورتی است که به خوبی بر روى چوب قرار گرفته و در آن فرو می رود. پس همانطور که از اسم آن مشخص است برای كاربردهاى چوب و ام دى اف استفاده می شود.
پيچ فلز(Sheet Metal Screw)
پيچ فلز که به اختصار به SMS هم معروف است و بر خلاف پيچ چوب رزوه های ریز و با فاصله كمتر از هم دارد و بدون مهره استفاده می شود و کاربرد این نوع پیچ ها برای اتصال صفحات فلزى است.
پيچ ماشينى(Machine Screw)
این پيچ هم مثل پیچ فلز داراى رزوه سرتاسرى بوده و اکثرا با مهره مورد استفاده قرار می گیرد. اگرچه در برخی موارد براى جاگذارى در سوراخ ها هم استفاده می شود. جنس اين پيچ ها از استنلس استيل يا از پوشش روى ساخته می شود.
پيچ نوك مته اى(Self Drilling Sheet Metal Screw )
پيچ فلز نوك مته اى داراى يك نوك به شكل مته بوده كه قادر است یک سوراخ مناسب را ایجاد کند و کارکردن با آن نسبتا راحت می باشد.
پيچ نوك بُر(Thread Cutting Machine Screw)
پيچ نوك بُر بسیار شبیه به پيچ ماشينى است و فقط یک تفاوت دارد. این تفاوت در انتهاى نوك آن دیده می شود که نسبت به پیچ ماشینی نوک ظریف تری دارد.
پيچ لگ(Lag Bolt)
پيچ لگ بسیار شبیه پيچ چوب است و تنها تفاوت آن در سر شش گوش آن است ک باعث شده است گشتاور بالاترى را تحمل كند.
پيچ شش گوش(Hex Bolt)
پيچ شش گوش، يك سر شش گوش دارد و در انواع رزوه كامل و رزوه نيمه وجود دارد.
پيچ مغزى(Set Screw)
پيچ مغزى نوعى پيچ ماشينى است كه سر آن در درون بدنه قرار می گیرد و براى اتصال سطوح به هم در فضاهاى محدود مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع پیچ انواع مختلفی دارد مانند پیچ مغزی نوک تیز دوسوخور، پیچ مغزی دوسوخور و پیچ مغزی نوک تیز آلن خور.
پيچ شانه اى(Shoulder Bolt)
پيچ شانه اى يك قسمت ميانى تقويت شده دارد و براى جاهايى كه بارهاى برشى و خمشى بر پيچ وارد مى شود، کاربرد دارد. همچنین در قرقره قطعات متحرک و چرخ دنده ها استفاده می شود.
پيچ بار(Carriage Bolt)
پيچ بار در جاهایی که ارتعاش و حركت زياد است به کارمی رود. این پیچ تا نصفه رزوه دارد و در زير سر آن يك بخش مربعى وجود دارد و باعث مى شود پيچ به خوبى در جاى خود محكم شود و در برابر لرزش و ارتعاش از خود مقاومت نشان دهد.
پيچ بالابر یا آسانسور( Elevater Bolt)
پيچ بالابر به خاطر داشتن يك سر بزرگ براى اتصال نوارنقاله ها و آسانسور ها كاربرد دارد.
پيچ چشمى
پيچ چشمى یک حلقه دایره ای شکل در انتها دارد که برای نگه داشتن زنجیره و طناب يا نوار استفاده می شود و براى كارهاى جابجايى اجسام هم به کار می رود.
پيچ چشمى چوب(Eye Lag)
پيچ چشمى چوب همان پيچ چوب است با اين تفاوت كه در انتهاى آن به جاى سرى، يك حلقه دارد که برای گره زدن ريسمان استفاده می شود.
پیچ یو (U Bolt)
پيچ يو كه به شكل U تولید می شود و براى کارهای خاصى استفاده مى شود. به عنوان مثال برای نگه داشتن اجسام گرد و همچنین اتصال به سطوح با دو سوراخ کاربرد دارد.
جى بولت(J Bolt)
جى بولت همانطور كه از نامش مشخص است به شكل J بوده كه به عنوان يك قلاب گيرنده می توان از آن استفاده کرد و برای نگه داشتن پیچ های چشمی کاربرد دارد.
هنگر بولت(Hanger Bolt)
هنگر بولت نوعى پيچ است كه در دو طرف آن رزوه دارد طوری كه رزوه هاى يك طرف همانند رزوه چوب است و رزوه طرف ديگر مانند رزوه پيچ ماشينى است و از اين نوع پيچ ها مى توان در اتصال صفحات با دو جنس متفاوت استفاده کرد.
اِستاد بولت(Stud Bolt)
اِستاد بولت در صنعت شيرآلات بسیار کاربردی است و در مواردى به كار مى رود كه نياز است دو طرف يك صفحه پيچ شود.
انكر بولت(Anchor Bolt)
انكر بولت يا پیچ لنگر یک پیچ با ساق غیر مخروطی بوده که بخشی از آن در بتن و بخشی خارج از بتن قرار می گیرد. در واقع این نوع پیچ از يك استوانه و يك واشر و مهره تشكيل شده است و به طور کلی براى كار در بتن استفاده مى شود.
انواع پیچ ها و مصارف آنها
پیچ تنظیم یا پیچ گراب
پیچ تنظیم یا پیچ گراب در واقع پیچ بدون سر و تمام رزوه است. از این پیچ برای محکم کردن یک قطعه دوار به یک شفت استفاده می شود.
پیچ بتن
پیچ بتن یا پیچ بنایی که به پیچ آبی هم معروف است، از نوع مخروطی است. از این نوع پیچ برای اتصال مواد مختلف مانند چوب، فلز و… به بتن یا سایر مصالح ساختمانی استفاده می شود. جنس این پیچ از فولاد ضد زنگ یا فولاد کربنی است و بیشتر به رنگ آبی تولید می شود.
پیچ و مهره شیکاگو
این نوع دارای نر و ماده است و برای اتصال ورقه ها استفاده می شود.
به طور کلی تنوع پیچ ها بسیار بالا می باشد و مطمئنا در تمامی دسته یندی هایی که بیان شد انواع دیگری نیز وجود دارد. در این مطلب تا جایی که توانستیم به انواع مهم و پرکاربرد آن ها پرداختیم.
اما در ادامه به مزایا و معایت استفاده از پیچ و مهره می پردازیم.
مزایای استفاده از پیچ و مهره
- دارای مقاومت بالا در دماهای بالا
- نیاز به فضای کم برای نصب دارد
- مقرون به صرفه و با صرف هزینه کم قابل نصب است.
معایب استفاده از پیچ و مهره
اگر هنگام بنای ساختمان سوراخ ها در جای غلط و نامناسب باشد، دچار خسارت مالی زیادی خواهید شد.
