رنگ­ های پایه روغن چیست؟

قبل از آنکه به معرفی رنگ­ های پایه روغن بپردازیم بگویید که شما وقتی واژه رنگ آمیزی را می شنوید به چه فکر می کنید؟مسلما اولین نکته ­ای که برای رنگ­ آمیزی دیوارهای یک خانه، اتاق و یا محل کارمان به ذهنمان خطور می­ کند، این است که از چه رنگی باید استفاده کنیم؟ کدام نوع رنگ برای سطوح مناسب­ تر است؟ ماندگاری چه نوع رنگی بالاتر است؟

تمامی این سوالات از پاسخگویی به یک سوال کلیدی، بتدریج حل می ­شوند. این سوال کلیدی آشنایی با انواع رنگ­ ها و موارد کاربرد و نگهداری از آن­ ها است. در اینجا به معرفی رنگ­ های پایه روغن می­ پردازیم.

ترکیبات تشکیل­ دهنده رنگ­ های پایه روغن

توجه به این نکته ضروری است که مواد تشکیل­ دهنده رنگ­ ها برروی خواص، عملکرد و میزان چسبندگی آن ها به سطوح تاثیرگذار است. همانطور که از اسم رنگ ­های روغنی متوجه می ­شویم این­ نوع رنگ­ ها دارای پایه روغنی بوده؛ همانطور که می دانید روغن از نفت و مواد شیمیایی نشات می­ گیرد. این­ رنگ ­ها از نظر غلظت، سرعت خشک شدن رنگ روی سطوح و میزان مقاومت به جریان­ یافتن برروی سطوح با رنگ ­های پایه آبی تفاوت دارند. هم­چنین رنگ­ های روغنی از دسته ­ای مواد آلی تشکیل شده ­اند که به vocs ها معروف هستند که مخفف volatile organic compound است. بدان معنا که بسیار سبک هستند و براحتی تبخیر می­ شوند. همین ترکیبات می­ توانند باعث اثرات زیست­ محیطی مخربی شوند که این اثرات زیان­بار استفاده از رنگ­ های پایه روغنی را محدود می­ کند.

قبل از تهیه رنگ به چه نکاتی باید توجه کرد؟

اگر دیواری که می­ خوایم رنگ ­آمیزی کنیم از قبل رنگ داشت و دیواری بدون رنگ و پوشش نبود، تشخیص این­که رنگ روی دیوار از نوع پایه روغنی است یا آبی، موضوعی پراهمیت است. اما شما با توجه به ظاهر سطح می توانید پاسخ دهید، رنگ ­های پایه روغنی دارای ظاهری براق، لیز با بافتی روغن­ گونه هستند. اگر به­ دلیل کهنه بودن رنگ و تخریب ظاهر رنگ­ آمیزی شده قادر به تشخیص نوع رنگ موجود برروی سطح نمی­ شوید، روشی ساده برای تفکیک رنگ­ های روغنی از رنگ­ های پایه آب وجود دارد. دستمالی بردارید و آن را آغشته به الکل سوختی نمایید، دستمال را روی رنگ دیوار بکشید، اگر رنگی از دیوار برروی دستمال بجا ماند، رنگ روی دیوار پایه آب است؛ زیرا الکل حلال رنگ­ های روغنی نیست.

برای انتخاب نوع رنگ به چه نکاتی توجه کنیم؟

در هنگام انتخاب نوع رنگ، توجه به مواردی ضروری است که به چند مورد از مهم­ ترین آن­ ها اشاره می­ کنیم:

ماندگاری مورد نظر ما

در ابتدا ماندگاری رنگ برروی سطح مهم ­ترین موضوع است. این­که در شروع کار بدانیم که میزان ماندگاری رنگ­ ها در گوشه­ ها، نسبت به سطوح صاف کم­تر است و امکان لپ پریدگی در اثر تماس با سطوح اجسام دیگر وجود دارد. این موضوع باعث می ­شود در برخی موارد که ماندگاری رنگ اهمیت زیادی دارد، فقط از یک نوع رنگ برای رنگ ­آمیزی استفاده نشود.

برنامه زمانی برای رنگ آمیزی

این­که شما چند وقت یکبار تصمیم به رنگ کردن مجدد خانه، اتاق و یا دفتر کار خود می­ گیرید و یا بودجه در نظر گرفته برای رنگ­آمیزی یک محیط تجاری و یا اداری چه ­قدر و چه زمانی است؟ برروی انتخاب نوع رنگ تاثیرگذار است.

درخشندگی سطوح رنگ ­شده

درخشندگی سطح به­ معنای میزان بازتابش نور از سطح رنگ­ شده است. گاهی برای محل­ های پر رفت و آمدی مانند اتاق پذیرایی استفاده از رنگ­ های درخشان می­ تواند زیبا و پرکاربرد تلقی شود. برای مکان­ هایی مانند اتاق خواب استفاده از رنگ ­های مات متداول­ تر است. رنگ­ های درخشان و شیشه­ا ی براحتی تمیز می­ شوند، ولی عیوب دیوار را بیش­تر نمایش می­ دهند. حال آن­که آلودگی از سطوح مات بسختی پاک می­ شود ولی در مقابل، ایرادات و ترک­ های موجود در دیوار را کم­تر به ­چشم می­ آورد.

painting the walls pink

مقایسه رنگ­ های پایه آب و پایه روغن

رنگ­ های پایه آب که به رنگ­ های لاتکس نیز مشهورند، از لحاظ زیست محیطی ایمن­ تر هستند. رنگ­ های لاتکس چهار برتری برجسته نسبت به رنگ­ های پایه روغنی دارند:

• رنگ­ های پایه آب قابلیت نگهداری در زمان طولانی را دارند.
• سریع برروی سطوح خشک می­ شوند.
• بوی کمتری ایجاد می­ کنند.
• ب­راحتی با ترکیبات شوینده و آب و صابون تمیز می­ شوند.

بهطور کلی رنگ ­های پایه آب در تمامی موارد می­ توانند جایگزین رنگ­ های پایه روغنی شوند. این در صورتی است که برعکس این جمله امکان­پذیر نیست.

ویژگی­ های برجسته رنگ­ های پایه روغنی

مهم­ترین ویژگی رنگ­ های روغنی که باعث می­ شود هم­چنان در رنگ­ کاری ساختمان مورد توجه باشند، ماندگاری طولانی مدت آن­ ها برروی سطوح است. ترکیبات باقی­مانده از رنگ­ های پایه روغن برروی سطوح، باعث ایجاد یک لایه پوششی روی سطح می­ شود. همانطور که اشاره شد قسمت voc یا قسمت تبخیر شونده موجود در ساختار این نوع رنگ به محیط اطراف می ­پیوندد و قسمت رزینی سطح رنگ شده را پوشش می­ دهد. مدت زمان خشک شدن این نوع رنگ بیش­تر از رنگ ­های لاتکس بوده ولی در مقابل، پوشش مقاوم­ تری را برروی سطوح ایجاد می ­کنند. رنگ­ های پایه روغنی ­نسبت به رنگ ­های لاتکس سخت­ تر تمیز می­ شوند.

بنابراین برای رنگ کردن سطوحی که به­ میزان بیش­تری در معرض ضربه و تماس با اشیا هستند، رنگ­ های روغنی می ­تواند گزینه مناسبی باشد.

تاریخچه محدودیت استفاده از رنگ ­های روغنی

رنگ ­های روغنی اولین رنگ­ هایی بودند که مورد استفاده قرار گرفتند. این رنگ­ ها ب­طور گسترده ای گسترش یافتند و در اکثر ساختمان­ های قدیمی، از تاریخ جنگ جهانی اول، این نوع رنگ دیده می ­شود. اما در قرن اخیر با توجه به مضر بودن گازهای ساتع شده از رنگ و اثرات مضر اتر استفاده شده توسط نقاش برای ازبین بردن لکه ­های رنگی، مصرف رنگ­ های روغنی با محدودیت جدی مواجه شد. شرکت­ ها در پی کشف فرمولاسیون جدیدی برای رنگ­ ها درآمدند. با تمام این تفاسیر تا جایگزینی کامل رنگ­ های پایه آبی بسیاری از ساختمان­ ها با رنگ­ های پایه روغنی نقاشی شدند. حتی بسیاری از نقاشان به­ دلیل پوشش مقاوم، عدم ایجاد تخلخل و حباب و عدم ایجاد اثر براش بر روی دیوار، این نوع رنگ­ ها را برای گوشه­ ها، کابینت ­ها و قفسه ­ها ترجیح می­ دهند.

آیا برروی رنگ ­های روغنی امکان رنگ ­آمیزی مجدد وجود دارد؟

حال سوالی که پیش می ­آید این است که اگر دیواری از قبل رنگ­ پایه روغن داشته باشد، آیا می ­توان به­ راحتی روی آن لایه ­ای دیگری رنگ زد؟ پاسخ این سوال مثبت است. هر دو نوع رنگ ­های پایه روغنی و پایه آب می­ توانند به ­عنوان لایه دوم برروی لایه روغنی قبلی استفاده شوند. رنگی که ب­طور کامل خشک شده است، هیچ لایه­ چسبنده­ ای برروی این سطح رنگ شده وجود ندارد؛ بنابراین براحتی لایه مجدد را می­ پذیرند. لازم به توجه است که رنگ کاری مجدد برروی رنگ­ های صیقلی، ب­راحتی رنگ ­های مات نبوده و رنگ آمیزی مجدد در این نوع رنگ­ ها نیاز به تمیزکاری و­ آماده ­سازی سطح دارد.

نکات پایانی رنگ آمیزی

با تمام موارد ذکر شده بهترین رنگ برای محل مورد نظرتون را پیدا کنید. به­ طورخلاصه توجه به نوع کاربرد مکان مورد نظر، میزان رفت و آمد، میزان اهمیت ماندگاری رنگ، اهمیت پاک کردن سطوح و هم­چنین توجه به نکات زیست محیطی برای انتخاب بهترین نوع رنگ ضروری است.

پس از انتخاب رنگ مطلوب نکات نگهداری و تلفیق آن رنگ با سایر مواد روی بسته رنگ نوشته می­ شود. در رنگ­ های روغنی از چسب­ ها و یا اتصال دهنده­ های خشک روغنی مانند linseed oils استفاده می ­شود. مواد رنگی بکار رفته در ترکیب رنگ ­ها که باعث ایجاد رنگ در سطوح می­ شوند، بهطور معمول تیتانیوم دی اکسید است.

پس در این مقاله گریزی به­ رنگ­ های پایه روغن زدیم. از مواد تشکیل­ دهنده رنگ­ های روغنی تا علت محدودسازی استفاده از این رنگ­ ها مواردی بود که به آن­ ها پرداخته شد. تفاوت رنگ­ های لاتکس با رنگ­ های روغنی، هم­چنین مزیت­ ها و معایب رنگ­ های روغنی از جمله نکاتی است که باید به آن­ ها توجه کرد. هم­چنین یاد گرفتیم که اگر سطحی دارای رنگ روغنی قدیمی باشد می­ تواند مجدد رنگ­ آمیزی شود، ولی در مورد رنگ­ های صیقلی نیازمند آماده­ سازی قبل از نقاشی است.